Na tri nivoa Bioskopa Balkan izložen je višedecenijski Zografov rad – sve do 28. juna
U istorijskom zdanju Bioskopa Balkan, u organizaciji Fondacije Saša Marčeta, u petak, 6. juna, otvorena je izložba „Hvatač snova“, strip-autora Aleksandra Zografa, jednog od najznačajnijih predstavnika alternativne i autobiografske strip-scene u regionu i šire. Kroz crteže, faksimile, publikacije i prateće materijale, izložba je postavljena na tri nivoa i prati Zografovu višedecenijsku umetničku praksu u kojoj strip postaje i dnevnik, i hronika, i sanovnik.
Izložba „Hvatač snova“ predstavlja rad Saše Rakezića, alijas Aleksandra Zografa, alijas „Posmatrača snova“. Usmerena je na istraživanje sna kao izvora umetničkog stvaranja – kaže kustos izložbe, Stevan Vuković, koji u svom pristupu kombinuje formalističke i psihoanalitičke teorije stripa, osvetljavajući Zografovo stvaralaštvo kao istovremeno intimno i univerzalno, kao prostor susreta ličnih snoviđenja i kolektivne stvarnosti.
Kustos izložbe, Stevan Vuković, detaljno objašnjava strukturu i sadržaj postavke, vodeći nas kroz tri nivoa na kojima je „Hvatač snova“ predstavljen:
1. Nulti nivo – Ulaz u svet „Hvatača snova“:
„Što se tiče same strukture i sadržaja izložbe, na nultom nivou, gde je ulaz za publiku, izložene su grafičke priče hvatača snova, odnosno tematski izbor uvećenih strip-tabli, kao i film reditelja Đorđa Markovića „Poslednja avantura Kaktus Bate“, u kome Zograf igra ulogu naratora, arheologa buvljačkih nalazišta i istoričara stripa.“
2. Prvi nivo – Strip u proširenom polju:
„Nivo iznad predstavlja strip u proširenom polju – Snoviđenja izvan niza, gde su izloženi vezovi Gordane Baste, po motivima Zografovih stripova, kao i prostorna montaža snovidajnih prizora, na platnima velikih dimenzija, u vidu instalacije koja u sebe uvlači publiku.“
3. Podzemlje – Usamljeni put strip-junaka:
„U podzemlju je Usamljeni put strip-junaka – ambijentalizovani strip u kome Zografov autografski avatar usamljeno hoda, nedotaknut spoljnim događajima, sve do alegorijskog prizora u maniru „memento mori“.“
Posebnu pažnju publike privukla je instalacija na trećem nivou Bioskopa Balkan, sa velikim belim platnima, kao i deo sa vezovima, koji predstavljaju vizuelne interpretacije Zografovih strip-scena u tekstilnim radovima Gordane Baste, koja kroz tradicionalne tehnike veza prenosi motive iz crteža u taktilni medij.
Fokus izložbe je na snovima – tematskom i formalnom polazištu brojnih Zografovih stripova, koje autor beleži iz tzv. hipnagogičkog stanja, između jave i sna. U tom smislu, naziv izložbe – „Hvatač snova“ – upućuje na Zografovu ulogu snohvatica, umetnika koji slike iz nesvesnog pretače u narative sopstvenim autorskim jezikom.
Prvo stručno vođenje sa umetnikom i kustosom zakazano je za četvrtak, 12. jun, u 19 časova.
Promocija kataloga, uz još jedno stručno vođenje, planirana je za utorak, 24. jun, u 19 časova.
Izložba je otvorena do 28. juna 2025. godine, a ulaz je slobodan.
O autoru:
Aleksandar Zograf prisutan je na međunarodnoj strip-sceni od 1990-ih, kada njegova dela počinju da se objavljuju u SAD i širom Evrope.
Tokom NATO bombardovanja postaje jedan od prvih strip-autora koji ratnu stvarnost beleže i objavljuju u realnom vremenu, putem elektronskih biltena i stripova koji su istovremeno izlazili u inostranstvu.
Njegovi radovi, poput „Život pod sankcijama“, „Psihonaut“, „Pozdravi iz Srbije“ i „Dream Watcher“, objavljeni su u mnogim zemljama, dok je izlagao u galerijama od Beča i Pariza do San Franciska i Soluna.
Autorka naslovne fotografije: Bojana Janjić
